Een standvogel is een vogelsoort waarvan vrijwel alle individuen in of zeer dicht bij het broedgebied blijven overwinter

Een standvogel is een vogelsoort waarvan (vrijwel) alle individuen in (of zeer dicht bij) het broedgebied blijven overwinteren. De soort tijdelijk de minder optimale omstandigheden daar, zoals voedselgebrek, het hoofd te bieden. Het wordt ook wel een resident of blijver genoemd.

Indeling vogelsoorten naar trekgedrag

Trekvogel, als alle individuen van de soort in de herfst wegtrekken.
Deeltrekker, als een deel van de individuen wegtrekt.
Standvogel, als de vogelsoort geen trek vertoont, dus gewoon in het broedgebied blijft.

Het begrip standvogel moet niet soortspecifiek worden gezien, maar populatiespecifiek. Afhankelijk van de geografische breedte, respectievelijk hoogte boven zeeniveau van hun broedgebied zullen vogels trekvogel, deeltrekker of standvogel zijn. Vaak zijn de populaties uit Noord-Europa trekvogel en die uit Zuid-Europa standvogel. De Lage Landen nemen veelal een tussenpositie in, er zijn daar veel deeltrekkers. Ditzelfde kunnen we zeggen met betrekking tot de hoogte boven zee. Vogelpopulaties hoog in de bergen trekken in de herfst vaak naar lagere regionen.

Voorbeelden standvogels in België en Nederland

Buizerd
Havik
Korhoen
Patrijs
Fazant
Steenuil
Bosuil
Groene specht
Zwarte specht
Grote bonte specht
Kleine bonte specht
Boomklever
Boomkruiper
Gaai
Ekster
Zwarte kraai
Huismus
Ringmus
Merel

Enige standvogels elders:

Haaksnavelkolibrie
Zwaardkolibrie
Kookaburra
Keizerspinguïn
Hyacinthara
Struisvogel
Paradijsvogels
Nandoe
Secretarisvogel
Roodmaskeragapornis
Pauw
Kasuaris
Californische condor
Andescondor
Filipijnse apenarend

Tabel aanwezigheid vogels

Status van vogels in een gebied
Broedvogels	jaarvogel	= het hele jaar aanwezig
	zomervogel	= buiten het broedgebied overwinterend
	standvogel	= broedvogel die geen trek vertoont
Gastvogels (niet-broedvogels)	jaargast	= het hele jaar aanwezig
	wintergast	= in het winterhalfjaar aanwezig
	zomergast	= in het zomerhalfjaar aanwezig
	doortrekker	= alleen in de trektijd aanwezig
	onregelmatige gast	= niet elke winter voorkomend
	dwaalgast	= slechts bij uitzondering gesignaleerd
	invasiegast	= zelden, maar dan talrijk voorkomend

Literatuur

Bijlsma, R.G., Hustings, F., Camphuysen, C.J. Avifauna van Nederland - 2 - algemene en schaarse vogels van Nederland. KNNV Uitgeverij Utrecht & GMB Uitgeverij, Haarlem