Dit artikel gaat over de gemeente Maassluis Zie Maassluis schip 1982 voor het schip dat in 1989 is vergaan Maassluis is

Maassluis () is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De gemeente heeft een oppervlakte van 10,12 km² (waarvan 1,63 km² water) en telt 35.826 inwoners (1 januari 2024) die Maassluizers worden genoemd. Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen. In de jaren tachtig werd als stadspromotie de leus Maassluis, Eerste stad aan de Waterweg bedacht. Dit etiket is echter topografisch onjuist: Maassluis ligt niet aan de Nieuwe Waterweg, maar aan het Scheur. Sinds 2010 is de slogan Ervaar Maassluis. De gemeente maakt deel uit van het samenwerkingsverband Metropoolregio Rotterdam Den Haag.

Maassluis

Gemeente in Nederland

(Details)

Situering

51° 56′ NB, 4° 15′ OL

Algemeen

Oppervlakte

10,12 km²

- land

8,48 km²

- water

1,64 km²

Inwoners
(1 januari 2024)

35.826^?
(4225 inw./km²)

Bestuurscentrum

Maassluis

Belangrijke verkeersaders

A20

Politiek

Burgemeester (lijst)

Jack de Vries (CDA)

Economie

Gemiddeld inkomen (2019)

€ 26.400 per inwoner

Gem. WOZ-waarde (2019)

€ 211.000

WW-uitkeringen (2014)

40 per 1000 inw.

Overig

Postcode(s)

3141-3147

Netnummer(s)

010

(CBS-code)

0556

CBS-wijkindeling

zie wijken en buurten

Amsterdamse code

10880

Website

www.maassluis.nl

Bevolkingspiramide (2023)

Foto's

Portaal

Nederland

Topografische gemeentekaart van Maassluis, per juni 2023

Geschiedenis

Maassluis is rond 1340 ontstaan als nederzetting bij een sluis in een zeewering. Die werd tussen de Noordzee en Rotterdam aangelegd om overstromingen te voorkomen. De nederzetting, die bestuurlijk onder Maesland viel, werd Maeslandsluys genoemd. De nederzetting werd in 1489 geplunderd. In de zestiende eeuw liet Marnix van St. Aldegonde een schans aanleggen. Nog voor de voltooiing werd de schans in 1573 veroverd door de Spanjaarden. Van Aldegonde werd gevangengenomen. Een jaar later werd Maeslandsluys door muitende Spaanse troepen geplunderd.

Op 16 mei 1614 werd Maeslandsluys zelfstandigheid verleend door de Staten van Holland. De nederzetting ging verder als Maassluis. De afscheiding had te maken met de onvrede in Maassluis over de houding van het bestuur dat in Maasland was gevestigd. Die onvrede bestond onder andere omtrent de hoge kosten die men moest betalen en het weinige dat daarvoor terugkwam. De schans werd in 1624 afgebroken, om plaats te maken voor de Groote Kerk. Met de bouw daarvan werd begonnen in 1629. Die bouw lag vijf jaar stil, doordat kapers uit Duinkerke veel Maassluizer vissersschepen veroverden en de bemanning overboord gooiden. In 1639 werd de Groote Kerk voltooid. Op 4 december 1732 werd het beroemde Garrelsorgel in gebruik genomen. Dit orgel, in de periode 1730-1732 gebouwd door Rudolf Garrels, en was een geschenk van de Maassluise reder .

Het verzoek van Maassluis om zich stad te mogen noemen dateert van december 1813. Het Koninklijk Besluit van verlening is gedagtekend op 18 februari 1814.^[bron?]

Op economisch gebied was aanvankelijk de visserij van belang. In de negentiende eeuw werd de stad wereldberoemd door het sleepvaartbedrijf L. Smit & Co. en het scheepsbergingsbedrijf W.A. van den Tak, die na een fusie bekendstonden als Smit-Tak. In Maassluis is het Nationaal Sleepvaart Museum gevestigd. In de haven ligt de stoomsleepboot Furie. Dit schip sleepte jarenlang houtvlotten over de Oostzee, werd in 1976 door de AVRO aangekocht voor een rol in de televisieserie Hollands Glorie naar het boek van Jan de Hartog en is sinds 15 februari 1978 eigendom van de Stichting Hollands Glorie. Een ander maritiem bedrijf in Maassluis is , dat sinds 1872 informatiediensten in en rond de Rotterdamse haven levert.

Tweede Wereldoorlog

Na de capitulatie op 15 mei 1940 classificeerde de Duitse Kriegsmarine het gehele gebied aan de Nieuwe Waterweg - Scheur - Nieuwe Maas (beide oevers van Hoek van Holland tot Rotterdam) als Hauptstützpunkt. Alle havens in de regio werden in gebruik genomen voor de verschillende Kriegsmarine onderdelen. De Maassluise buitenhaven was met name de thuisbasis van het 32e en 34e Minensuchflottille, die voor het grootste deel bestond uit gevorderde vissersschepen, zoals kotters en loggers. Deze schepen, bewapend met luchtdoelgeschut (FLAK), vormden een bedreiging voor de geallieerde vliegtuigen die richting Duitsland vlogen.

In de middag van 18 maart 1943 werd Maassluis getroffen door een aanval met dertig brisant- en zestig brandbommen van twaalf geallieerde bommenwerpers. Deze aanval miste het eigenlijke doel, de olieraffinaderij Witol aan de Heldringstraat. In korte tijd werd een groot gedeelte van de oude binnenstad door hevige branden en instortende gebouwen vernield. Achttien inwoners van Maassluis kwamen om tijdens het bombardement. Op het Schanseiland is ter herdenking een monument opgericht.

Op 21 januari 1944 werd Hoek van Holland, tegelijk met elf andere Europese havensteden, door het Oberkommando der Wehrmacht tot Festung verklaard. Maassluis werd nu officieel Festungsvorfeld en de Maassluise vlieten werden als tankgrachten aangemerkt.

Joodse gemeenschap

Maassluis had een liberaal vestigingsbeleid, het was een van de weinige plaatsen in de regio waar joden als inwoner welkom waren. Op 27 april 1688 vestigde de tabaksverkoper Levi Jacobs zich als eerste. Vanaf 1750 groeide de Joodse gemeenschap. In 1769 kreeg zij toestemming een synagoge te bouwen. Na 1890 vertrokken de meesten, in 1930 woonden er nog maar acht joden in Maassluis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn allen weggevoerd en vermoord. De synagoge aan de Groen van Prinstererkade werd in 1960 gesloopt. De Joodse begraafplaats aan de Roggekade werd in 1950 geruimd. De stoffelijke resten zijn herbegraven op de algemene begraafplaats, daar zijn ook drieëntwintig grafstenen heen gebracht.

Stadsdichter

Maassluis heeft sinds juni 2016 een stadsdichter. Deze krijgt de gelegenheid zichzelf en de stad te promoten. De tweejaarlijkse verkiezing wordt georganiseerd door Poëziecafé Woordkunst met steun van de gemeente Maassluis en Bibliotheek Maassluis.

Dichters:

2016-2018: Jaap van Oostrum
2018-2020: Jelle Ravestein
2020-2022: Jaap van Oostrum
2022-2024: Marleen Opschoor
2025-2026: Cedric Muchall

Bezienswaardigheden

Een deel van Maassluis is een beschermd dorpsgezicht. Verder zijn er als bezienswaardigheden:

De Hoop (molen)
Wippersmolen
Monstersche Sluis
Gemeenlandshuis
Kerkeiland met Groote Kerk
Oude stadhuis (Locatie Nationaal Sleepvaart Museum)
Museum Maassluis
Petrus en Pauluskerk, bijgenaamd "Sydney aan de Waterweg", een futuristisch kerkgebouw
Sleepboothaven Maassluis
Nationaal Sleepvaart Museum

Monumenten

In de gemeente bevinden zich een aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en oorlogsmonumenten, zie:

Lijst van rijksmonumenten in Maassluis
Lijst van gemeentelijke monumenten in Maassluis
Lijst van oorlogsmonumenten in Maassluis
Lijst van Stolpersteine in Maassluis

Kunst in de openbare ruimte

In Maassluis zijn diverse beelden, sculpturen en objecten geplaatst in de openbare ruimte, zie:

Lijst van beelden in Maassluis

Verkeer en vervoer

Maassluis had twee NS-stations aan de Hoekse Lijn: Maassluis Centrum sinds 1891 en Maassluis West sinds 1970. Op 1 april 2017 reed de laatste trein over deze spoorweg. Tussen 2017 en 2019 is de spoorlijn tot metrotracé omgebouwd en een derde station (Steendijkpolder) toegevoegd. Sinds de voltooiing is er een rechtstreekse metroverbinding met het centrum van Rotterdam en het metronet aldaar.

Het ombouwen zou in september 2017 gereed zijn, maar door verschillende tegenvallers was de oplevering vertraagd. Het openbaar vervoer richting Rotterdam vond per april 2017 tijdelijk per autobus plaats. Na een feestelijke opening op 28 september 2019 ging de metroverbinding op 30 september 2019 van start.

In 1912 bereikt de WSM-stoomtram Maassluis vanuit Maasland en Delft, met aansluiting op het NS-net. In 1938 werd de lijn al gesloten tussen Maassluis en Maasland. Tussen Maasland en Delft is de oude baan grotendeels fietspad geworden.

Het wegverkeer wordt afgewikkeld over de A20. Met de veerpont is er een verbinding naar Rozenburg over het Scheur. Deze wordt zowel door fietsers en voetgangers als door gemotoriseerd verkeer gebruikt. De boot kan per overtocht veertig personenwagens vervoeren. De dichtstbijzijnde vaste overgangsmogelijkheid richting het zuiden via de Botlektunnel (of Botlekbrug) en de Beneluxtunnel is vijftien kilometer verderop gelegen en heeft dikwijls met files te maken. Door de in aanleg zijnde Maasdeltatunnel als onderdeel van de A24 ontstaat er - volgens planning in 2024 - een dichterbij gelegen vaste verbinding onder het Scheur.

Sport en recreatie

Maassluis kent een groot aantal sportverenigingen, waaronder een van de oudste tennisclubs van Nederland, uit 1895, de voetbalclubs Excelsior Maassluis, VDL-Maassluis en MSV '71, schietvereniging Prins Hendrik, atletiekvereniging AV Waterweg, basketbalvereniging MBV Green Eagles, hockeyvereniging MHV Evergreen, korfbalvereniging c.k.c. Maassluis, handbalvereniging Unitas '63, gymnastiekvereniging Gv Maassluis, honk- & softbalvereniging HSV Gophers, wielrenvereniging RCMD De Coureur, tafeltennisvereniging TOG/MeerServices, volleybalvereniging MVC en Badmintonclub Maassluis.

Aan de Sportlaan is het sport- en recreatiezwembad Dol-fijn gevestigd, het is een Sportfondsenbad.

Door Maassluis loopt de Europese wandelroute E9, ter plaatse Deltapad geheten.

Politiek en bestuur

Gemeenteraad

De gemeenteraad van Maassluis bevat 23 zetels. Hieronder staat de samenstelling van de gemeenteraad sinds 1994:

Gemeenteraadszetels
Partij	1994	1998	2002	2006	2010	2014	2018	2022
CDA	6	5	5	4	3	4	5	4
PvdA	5	7	7	8	6	4	3	4
VVD	5	5	4	3	5	4	4	4
Leefbaar Maessluys	-	-	-	-	-	-	-	3
Maassluis Belang	-	-	-	2	3	4	2	2
VSP*	-	3	3	3	3	4	3	2
ChristenUnie*	1	1	1	1	1	2	2	1
D66	5	2	1	-	1	1	1	1
GroenLinks	-	-	-	-	-	-	1	1
Forum voor Maassluis	-	-	-	-	-	-	2	1
SP	-	-	-	2	1	-	-	-
Wensveen	-	-	2	-	-	-	-	-
Overigen	1	-	-	-	-	-	-	-
Totaal	23	23	23	23	23	23	23	23

In 1998 werd de VSP vertegenwoordigd door de AOV-Unie 55+
In 1994 en 1998 deed de ChristenUnie mee als een combinatie van het GPV, de RPF en SGP.

College van B en W

De coalitie bestaat in de periode 2022-2026 uit het CDA, de PvdA, de VVD en Maassluis Belang. Het college van burgemeester en wethouders bestaat naast de burgemeester uit een wethouder van elk één van het CDA, de PvdA, de VVD en Maassluis Belang.

Naam	Functie	Partij	Portefeuille
Jack de Vries	Burgemeester	CDA	Thema: veilig Maassluis Bestuur Openbare orde en veiligheid inclusief boa’s Burgerlijke stand en verkiezingen Ambassadeurschap gemeenten inclusief stedenband Privacy/AVG Evenementen
Corine Bronsveld-Snoep	Wethouder/1e locoburgemeester	CDA	Thema: sociaal en menselijk Maassluis Zorg inclusief Wmo en Volksgezondheid Jeugdzorg Wijkteam Cultuur Personeel en Organisatie Communicatie en Dienstverlening
Sjoerd Kuiper	Wethouder/2e locoburgemeester	PvdA	Thema: meedoen in Maassluis Ruimtelijke ordening en Volkshuisvesting inclusief Monumenten en archeologie Werk en Inkomen Participatie en sociale activering Sociale cohesie inclusief Integratie Lokaal armoedebeleid
Sjef Evers	Wethouder/3e locoburgemeester	VVD	Thema: kwaliteit van Maassluis Financiën Gemeentelijke eigendommen inclusief stadhuis Economie inclusief stadspromotie en toerisme Verkeer en (openbaar) vervoer Sport en Recreatie Openbare ruimte en Stadsbedrijf
Denise Mulder-Solleveld	Wethouder/4e locoburgemeester	Maassluis Belang	Thema: toekomst van Maassluis Duurzaamheid en milieu inclusief Afvalbeleid, afvalinzameling en -verwerking Onderwijs en jeugd inclusief bibliotheek Sport en recreatie Jeugd- en jongerenwerk Informatievoorziening en automatisering
Patrick Verstoep	Gemeentesecretaris	n.v.t.	Taken gemeentesecretaris De gemeentesecretaris staat het college, de burgemeester en de door hen ingestelde commissies bij de uitoefening van hun taak terzijde. Tevens is hij algemeen directeur van de ambtelijke organisatie. Hij stuurt de gemeentelijke organisatie aan en is eindverantwoordelijk voor de bedrijfsvoering. Hij is de schakel tussen het college van B en W en de gemeentelijke organisatie.

Bekende personen uit Maassluis

Gillis Johannis le Fèvre de Montigny (1765-1821), militair
Abraham Kuyper (1837-1920), theoloog, politicus, premier en journalist
Jan Willem van der Lelij (1847-1920), politicus
(1867-1945), duiker
Louis Fles (1871-1940), zakenman, activist en auteur
Jan Schouten (1883-1963), politicus en verzetsstrijder
Willem Boas (1890-1962), voetbalscheidsrechter
Eline Cremers (1896-1996), kunstenares
Feike Asma (1912-1984), organist
Sjaak Boezeman (1914-1941), verzetsheld WO II
Jan Hoogenbosch (1921-1999), scheepsbouwkundig ingenieur en ontwerper
Pieter de Geus (1929-2004), politicus
Truus van Gijzen (1939), politicus
Johannes Haasnoot (1897-1987), olympisch roeier
Reinder Zwolsman (1912-1988), zakenman en projectontwikkelaar
Henk Fortuin (1916-2007), kunstschilder
Hans van Es (1930-2022), politicus, bestuurder en burgemeester van Maassluis
Wim de Graaff (1931-2021), schaatser en schaatscoach
Bas van Toor (1935)
Nel Barendregt (1936-2019), politica
Jannie Sterkenburg-Versluis (1941), burgemeester van Maassluis
Aad van Toor (1942)
Koos Karssen (1944), politicus en burgemeester van Maassluis
Maarten 't Hart (1944), bioloog en schrijver
Aad Koudijzer (1947), voetballer
Irene Lardy (1948), zangeres
Tineke Nusink (1951), beeldhouwer
Arend van Dam (1953), jeugdauteur
Eric Gudde (1954), voetbalbestuurder
Niko Koffeman (1958), politicus en dierenrechtenactivist
Koos de Muinck (1963), componist
Nico van der Knaap (1964), komiek en tekstschrijver
Harry Bevers (1965), politicus
Irma Hartog (1966), actrice
Jan Verhaas (1966), snookerscheidsrechter
Koen Pijpers (1969), hockeyinternational en hockeycoach
Roland Kalkman (1971), kinderboekenschrijver
Marco Verhoef (1971), meteoroloog
Khalid Boulahrouz (1981), voetballer
Liesbeth Goedbloed (1981), auteur
Tonny Vilhena (1995), voetballer

In de populaire cultuur

In het lied "Moeders Wil is Wet" van Kinderen voor Kinderen wordt verwezen naar Maassluis. De moeder van de ik-figuur in het lied gaat op bezoek bij "mijn oma in Maassluis". Terwijl de dames in Maassluis zitten, kookt de vader van de ik-figuur voor de kinderen, met desastreuze gevolgen.
In het lied "Blamage" van Telekids wordt verwezen naar Maassluis. Een jochie uit Maassluis, die zag een leuke meid. Hij zei: Zeg lekker wijffie heb je eventjes tijd. Ze draaide zich toen om en dit is eerlijk waar. Ze spuugde in haar handen en ze sloeg 'm in elkaar.
De film Spetters van Paul Verhoeven is voor een belangrijk deel in Maassluis opgenomen.
In het lied "Swiet Swiet Honniebee" van Tineke Schouten wordt verwezen naar Maassluis: Oh oh o-oh oh oh swiet swiet honniebee, please tell me would you marry me, I follow you van Moskou tot Maassluis, maar mag ik wel een keer of twee per maand naar huis.
In het lied "Mijn Daffy Duck" van Henk Wijngaard wordt verwezen naar Maassluis. Mijn doodle yellow truck, ik noem haar Daffie Duck Rijdt mij van Bartlehiem tot aan Maassluis En via Sas van Gent weer t'rug naar huis Geen laatste stop meer, want ik ben zo thuis.
De film Kruimeltje van Maria Peters is voor een deel in Maassluis opgenomen.
In de tv-serie Hollands Glorie van Jan de Hartog kwam de sleepboot eerst als Jan van Gent in actie, en na enkele aanpassingen als Furie. De naam Furie is blijven hangen, de sleper vaart nog steeds onder die naam in Maassluis en als pakjesboot bij de intocht van Sinterklaas.
In het lied "Mijn Gebed" van D.C. Lewis is het Garrels-orgel van de Groote Kerk te horen, bespeeld door Feike Asma. De trompetsolo is van Jan Marinus (1923-1990), de plaatopname en bediening van de registers zijn verzorgd door Harry van Hoof en D.C. Lewis.
In het lied "Lot" van Jan Beuving speelt een couplet zich af in Maassluis.
De landelijke intocht van Sinterklaas werd in 2016 in Maassluis gehouden.
Het liedje 'Veilig over straat' van Bassie & Adriaan is opgenomen in Maassluis.

Aangrenzende gemeenten

Aangrenzende gemeenten
Westland Westland	Midden-Delfland Midden-Delfland	Midden-Delfland Midden-Delfland

Rotterdam Rotterdam		Vlaardingen Vlaardingen

Rotterdam Rotterdam	Rotterdam Rotterdam	Rotterdam Rotterdam

Fotogalerij

Maassluis in 1867.
De Wip
Molen de Hoop
De Wippermolen
De Immanuëlkerk
De Doctor Kuyperkade
Maassluis tijdens de Furieade
Nationale Intocht Sinterklaas in Maassluis
Kunstwerk zonder titel
Rotonde bij het politiebureau
Drijvend kunstwerk
De Weverskade bij het Sparrenflat
De Weverskade achter het Zwaluwflat
De Weverskade achter het Buizerdflat
Maassluis-west
Hoogbouw in Maassluis

Externe links

Gemeente Maassluis
Historische Vereniging Maassluis

Noten

Destijds gold echter de 'Lijst namen waterstaatswerken ten westen van Rotterdam' die bij besluit RRV 48173 van 4 september 1980 was vastgesteld door de minister van Verkeer en Waterstaat. Op deze lijst kwam het Scheur niet voor; het was onderdeel geworden van de Nieuwe Waterweg. Per 12 juni 2013 heeft Rijkswaterstaat het Nationale Wegen Bestand-vaarwegen aangepast, waardoor op topografische kaarten het Scheur weer wordt vermeld.
Geuze,2014. Gearchiveerd op 31 oktober 2020.
Maassluis - Joods Cultureel Kwartier. Gearchiveerd op 27 juni 2022.
Stadsdichter Maassluis op Woordkunst.maassluis.nu. Gearchiveerd op 27 september 2022.
Nieuwsbericht lokale omroep WOS
Persbericht Hoekse Lijn
Hoekse Lijn van start
Rook waait over het Westland, H.v. Lith, uitgeverij Kimabo, 2012.
Coalitieakkoord 2022-2026. Gearchiveerd op 3 september 2023.
Vergadering gemeenteraad 22-06-2022. Gearchiveerd op 7 september 2023.
College van B en W. Gearchiveerd op 3 september 2023.
Nieuwe burgemeester in Maassluis, Rijksoverheid, 23 mei 2024. Gearchiveerd op 23 mei 2024.

Zie de categorie Maassluis van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Destijds gold echter de 'Lijst namen waterstaatswerken ten westen van Rotterdam' die bij besluit RRV 48173 van 4 september 1980 was vastgesteld door de minister van Verkeer en Waterstaat. Op deze lijst kwam het Scheur niet voor; het was onderdeel geworden van de Nieuwe Waterweg. Per 12 juni 2013 heeft Rijkswaterstaat het Nationale Wegen Bestand-vaarwegen aangepast, waardoor op topografische kaarten het Scheur weer wordt vermeld.

[2] Geuze,2014. Gearchiveerd op 31 oktober 2020.

[3] Maassluis - Joods Cultureel Kwartier. Gearchiveerd op 27 juni 2022.

[4] Stadsdichter Maassluis op Woordkunst.maassluis.nu. Gearchiveerd op 27 september 2022.

[5] Nieuwsbericht lokale omroep WOS

[6] Persbericht Hoekse Lijn

[7] Hoekse Lijn van start

[8] Rook waait over het Westland, H.v. Lith, uitgeverij Kimabo, 2012.

[9] Coalitieakkoord 2022-2026. Gearchiveerd op 3 september 2023.

[10] Vergadering gemeenteraad 22-06-2022. Gearchiveerd op 7 september 2023.

[11] College van B en W. Gearchiveerd op 3 september 2023.

[12] Nieuwe burgemeester in Maassluis, Rijksoverheid, 23 mei 2024. Gearchiveerd op 23 mei 2024.