Handvest van de Verenigde Naties

Het Handvest van de Verenigde Naties (Charter of the United Nations) is het oprichtingsverdrag van de Verenigde Naties. Het document werd op 26 juni 1945 in San Francisco ondertekend door 50 van de 51 oorspronkelijke lidstaten van de VN. Polen, het andere oorspronkelijke lid, was niet vertegenwoordigd op de conferentie, maar tekende twee maanden later. Het Handvest werd van kracht op 24 oktober 1945, toen de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad – China, de Sovjet-Unie, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika – en een meerderheid van de overige 46 lidstaten het verdrag hadden geratificeerd. Op basis van art. 103 VN-Handvest gaan de bepalingen uit het Handvest boven de verplichtingen die lidstaten hebben op basis van andere verdragen. Sinds de toetreding van Zuid-Soedan in 2011 zijn 193 staten partij bij het Handvest (198 ondertekenende landen, waarvan er enkele niet meer bestaan).

Handvest van de Verenigde Naties
Embleem van de Verenigde Naties
Verdragstype	Multilateraal
Ondertekend	26 juni 1945 in San Francisco
In werking getreden	24 oktober 1945
Voorwaarden voor inwerkingtreding	Ratificatie door China, Rusland, Frankrijk, het VK, de VS en een meerderheid van de overige 46 ondertekenaars.
Ondertekenaars	51
Partijen	193 (28-01-2016)
Status	In werking
Talen	Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans
Portaal    Politiek

Internationaal recht

Verdragen Geneefse Conventies GC I GC II GC III GC IV A.P. I A.P. II A.P. III Haagse Conventies Haags Adoptieverdrag Haags Kinderbeschermingsverdrag 1961 Haags Kinderontvoeringsverdrag Haags Kinderbeschermingsverdrag 1996 Haagse Regels Landoorlogreglement Verenigde Naties VN-Handvest Vluchtelingenverdrag Anti-discriminatieverdrag IVBPR IVESCR Anti-vrouwendiscriminatieverdrag VN-Zeerechtverdrag Kinderrechtenverdrag Gerechtshoven Internationaal Internationaal Gerechtshof Internationaal Strafhof Permanent Hof van Arbitrage Permanent Hof van Internationale Justitie Europa Europees Hof voor de Rechten van de Mens Hof van de Europese Vrijhandelsassociatie Europese Unie Hof van Justitie van de Europese Unie Gerecht Gerecht voor ambtenarenzaken van de Europese Unie Amerikaans Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens Tribunalen Tribunalen Cambodja Joegoslavië Libanon Oost-Timor Rwanda Sierra Leone Tweede Wereldoorlog Neurenberg, hoofdproces Neurenberg, IG Farben Neurenberg, overigen Tokio Organisaties Haagsche Academie voor Internationaal Recht Haagse Conferentie voor Internationaal Privaatrecht Institut de Droit International  Interparlementaire Unie The Hague Forum for Judicial Expertise T.M.C. Asser Instituut Verenigde Naties Volkenbond Geschiedenis Oudheid Ius gentium 16e eeuw Jean Bodin Francisco Suárez Fernando Vazquez de Menchaca Francisco de Vitoria 17e eeuw Hugo de Groot De iure belli ac pacis Mare liberum Samuel von Pufendorf 18e eeuw Emer de Vattel Le droit des gens Cornelis van Bijnkershoek Immanuel Kant Francis Lieber Lieber Code Georg Friedrich von Martens Abbé de Saint-Pierre Christian Wolff 19e eeuw Jeremy Bentham Tobias Asser William Randal Cremer Guillaume-Henri Dufour Henri Dunant Gustave Rolin-Jaequemyns Gustave Moynier 20e eeuw Frédéric Passy Paul d'Estournelles de Constant Elihu Root Woodrow Wilson Veertien Punten

Opbouw van het Handvest

Het handvest bestaat uit een preambule en negentien hoofdstukken, die elk zijn opgedeeld in artikelen.

• Hoofdstuk I (art. 1-2) definieert de doelstellingen van de Verenigde Naties, inclusief het bewaren van de internationale vrede;
• Hoofdstuk II (art. 3-6) stelt vast aan welke criteria een land moet voldoen om lid te worden van de Verenigde Naties;
• De Hoofdstukken III - XV (art. 7-101) betreffen de verschillende organen en programma's van de organisatie. De hoofdstukken V, VI en VII betreffen de bevoegdheden van de VN-Veiligheidsraad;
• Hoofdstuk XVI en XVII (art. 102-107) beschrijven de integratie van de Verenigde Naties met al bestaande internationaal recht;
• Hoofdstuk XVIII en XIX (art. 108-111) bepalen hoe het handvest gewijzigd en geratificeerd kan worden.

De belangrijkste artikelen bevinden zich in de hoofdstukken V tot en met XV, waarin onder andere de bevoegdheden van de Veiligheidsraad, het bestaan van het Internationaal Gerechtshof en de mogelijkheid tot militair ingrijpen worden geregeld.

Ondertekening van het handvest

1945 Australië België Bolivia Brazilië Canada Chili China Colombia Costa Rica Cuba Denemarken Dominicaanse Republiek Ecuador Egypte El Salvador Ethiopië Filipijnen Frankrijk Griekenland Guatemala Haïti Honduras India Irak Iran Joegoslavië Libanon Liberia Luxemburg Mexico Nederland Nieuw-Zeeland Nicaragua Noorwegen Oekraïne Panama Paraguay Peru Polen Saoedi-Arabië Sovjet-Unie Syrië Tsjecho-Slowakije Turkije Uruguay Venezuela Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Wit-Rusland Zuid-Afrika 1946 IJsland Thailand Zweden 1947 Pakistan 1948 1949 1950

1955 Bulgarije Cambodja Finland Hongarije Ierland Italië Jordanië Laos Libië Nepal Oostenrijk Portugal Roemenië Spanje Sri Lanka 1956 Marokko Soedan Tunesië 1957 Maleisië 1958 1960 Burkina Faso Centraal-Afrikaanse Republiek Congo-Brazzaville Congo-Kinshasa Cyprus Gabon Ivoorkust Kameroen Madagaskar Mali Niger Nigeria Senegal Somalië Togo Tsjaad 1961 Mongolië Sierra Leone Tanzania 1962 Burundi Jamaica Oeganda Rwanda Trinidad en Tobago 1963 Koeweit Sultanaat Zanzibar 1964 Malta Zambia

1965 Maldiven Singapore 1966 Botswana Guyana Lesotho 1967 1968 Mauritius Swaziland 1970 1971 Bhutan Oman Qatar Verenigde Arabische Emiraten 1973 Bondsrepubliek Duitsland Duitse Democratische Republiek 1974 Grenada Guinee-Bissau 1975 Comoren Mozambique Papoea-Nieuw-Guinea Sao Tomé en Principe Suriname 1976 Samoa Seychellen 1977 Vietnam 1978 Salomonseilanden 1979 1980 Zimbabwe 1981 Belize Vanuatu 1983 1984

1990 Namibië 1991 Letland Litouwen Marshalleilanden Micronesia Noord-Korea Zuid-Korea 1992 Azerbeidzjan Bosnië en Herzegovina Georgië Kazachstan Kroatië Kirgizië Moldavië Oezbekistan San Marino Slovenië Tadzjikistan Turkmenistan 1993 Eritrea Macedonië Monaco Slowakije Tsjechië 1994 1999 Nauru Tonga 2000 Tuvalu 2002 Zwitserland 2006 2011

Zie ook

• Volkenbond

Referenties

1. Kwomintang-China werd later vervangen door de Republiek China (op Taiwan) en in 1972 werd de Republiek China vervangen door de Volksrepubliek China.
2. Later opgedeeld in Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Slovenië, Macedonië en Servië en Montenegro.
3. Later opgedeeld in Armenië, Azerbeidzjan, Estland, Georgië, Kazachstan, Kirgizië, Letland, Litouwen, Moldavië, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan en Turkmenistan. Zetel overgenomen door Rusland.
4. In 1993 werd Tsjecho-Slowakije opgedeeld in Tsjechië en Slowakije.
5. In 1990 verenigden zich Noord-Jemen en Zuid-Jemen.
6. Het aantal lidstaten bleef in 1958 gelijk, omdat Egypte en Syrië vanaf 1958 als de Verenigde Arabische Republiek één zetel bezetten. Vanaf 1961 zetelen ze terug apart.
7. Oorspronkelijk ondertekend door de Republiek Tanganyika. In 1964 werden de Republiek Tanganyika en de Volksrepubliek Zanzibar en Pemba samengevoegd tot één land (Tanzania), dat de zetel van Tanganyika overnam.
8. Indonesië trad in 1965 terug als lid, maar nam in 1966 terug zijn zetel in.
9. In 1990 was de Duitse hereniging van de DDR en de Bondsrepubliek, de herenigde staat nam de zetel van de Bondsrepubliek over.
10. Joegoslavië, tussen 2003 en 2006 Servië en Montenegro geheten, ondertekende het verdrag in 2000. Montenegro verklaarde zich in 2006 onafhankelijk, waarna Servië de zetel van de staat Servië en Montenegro overnam.

Externe links

• (en) Index met links naar de hoofdstukken van het Handvest
• (en) Volledige tekst van het Handvest
• Handvest van de Verenigde Naties (Nederlandse vertaling op de Wettenbank)

Wikisource

Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina Handvest van de Verenigde Naties op Wikisource.